‘Ik ga weer lesgeven, aan ouderen. Ik kan het gewoon niet laten’

Portret Grietine Molenbuur (69). Choreografe, danseres, artistiek leider.

Bij binnenkomst tref ik in de hal een ingelijste zwart-wit foto die klaar staat om opgehangen te worden aan de pas geverfde witte muur. “Er moet eerst een gat worden geboord en daar moet ik iemand voor vragen. Hulp vragen is niet mijn sterkste kant,” zegt Grietine lachend, terwijl ze de foto op de juiste hoogte omhoog houdt. Het is het beeld van twee sterke benen in een danspose. Alle spieren staan gespannen, de kracht en energie spatten er vanaf. 

‘Het is gauw teveel’

Haar huiskamer straalt rust uit en ik tref een weloverwogen inrichting. Een bewuste keuze van meubels, schilderijen en beelden. Ook hier veel in zwart en wit. Het draait vooral om vorm en lijnen en wat een object of beweging doet met de ruimte. “Het is gauw teveel,” vertelt Grietine. Die constatering lijkt in niets op wat er in haar zelf omgaat. Een enorme hoeveelheid aan ontdekkingen, ervaringen, initiatieven en creaties vormen Grietine’s leven. Een leven waarin juist niets teveel leek en alles op dans gericht was. 

‘Je mag me gerust een workaholic noemen’

Grietine Molenbuur (69), bekend choreografe, oprichtster van Dansgroep Duende, een Jeugd Dans Opleiding in Friesland en de eerste mbo dansopleiding in Nederland lijkt een grenzeloze energie te bezitten waarmee ze veel teweeg heeft gebracht in de wereld van de dans. Dat blijkt uit voorgaande opsomming, die nog verre van compleet is. “Je mag me gerust een workaholic noemen,” zegt ze lachend. Dat ze het nu rustiger aan kan gaan doen, uit zich echter niet in stoppen met anderen inspireren als het om dans gaat. “Ik ga weer lesgeven, aan ouderen. Ik kan het gewoon niet laten. Maar ik zit nu wel af en toe op terrasje aan de thee. Dat is toch nieuw voor mij. Een hele nieuwe vorm van leven.” 

Niet alleen de geest, maar ook het lijf moest zich kunnen uitleven

Ze is geboren in Oostrum, een dorp in de nabijheid van het Friese Dokkum. Naar wat ze vertelt, stel ik me een vrolijk gezin voor met een vader die zijn creativiteit als bakker uitleefde, een van de zoons die zijn creativiteit uitte met accordeon spelen en een dochter die op haar achtste tussen de schuifdeuren een gezicht gaf aan de opera Nabucco van Verdi. Grietine was er al vroeg bij als het om de bühne ging. Daarnaast deden ze allemaal aan sport, want niet alleen de geest, maar ook het lijf moest zich kunnen uitleven. Dit gezin draaide overduidelijk op een grenzeloze creativiteit met kunst en sport als stuwende krachten. “We mochten veel,” vertelt Grietine, “maar we moesten ook allemaal meewerken in het huishouden, de bakkerij en de winkel. We waren  doeners.” Aanpakken en doorgaan, leek het motto. 

Nederlands turnkampioen

Ze bezoekt de lagere school in het Friese Metslawier en de mulo in Dokkum. In haar vrije tijd doet ze aan klassiek ballet en turnen, en al snel neemt ze deel aan wedstrijden. Niet onverdienstelijk want in 1965 wordt ze Nederlands turnkampioen. Vanaf dat moment is het hek van de dam. Ze wil topturnster worden en traint elke dag, met daarnaast een baantje als telefoniste. In de weekenden is ze ‘op Papendal’ waar topsport tot het uiterste wordt bedreven. 

‘We stonden met open mond te kijken naar wat die allemaal konden’

“Vanaf die tijd geef ik alles voor de sport. Mijn lijf is echter enorm blessuregevoelig en als ik de ritmische gymnastiek ontdek lijkt me dat een beter alternatief.” Ook in die tak van sport haalt ze de top. “Ik trainde de hele zomer door, samen met een maatje. Het was bloedheet. Uiteindelijk worden we allebei uitgezonden naar het wereldkampioenschap in het Bulgaarse Varna (1969). Daar treffen we de meiden uit het Oostblok en dat was van een heel ander kaliber. We stonden met open mond te kijken naar wat die allemaal konden.” 

Grietine in actie

De grenzeloosheid eist zijn tol

“Bij terugkomst in Nederland was ik zo onder de indruk en zo gegrepen door de sport en het niveau dat ik op het WK had aangetroffen, dat ik met mijn turntrainster een promotietoer door ons land deed om deze sport in Nederland professioneler op de kaart te zetten. Het is eigenlijk iets wat ik mijn leven lang ben blijven doen als het gaat om dans in als zijn facetten. Ik wil het onder de aandacht brengen, mensen ermee inspireren, de sport professionaliseren. Tot op de dag van vandaag.” 

Maar vandaag zit Grietine thuis en heeft ze last van een zwaar en naar gevoel in en rond haar oren. Het voelt als een overbelasting, stress. De grenzeloosheid die ze jarenlang onbewust in alles wat ze deed ten uitvoer bracht, eist zijn tol. De stilte die sinds enige tijd rond haar persoon heerst, misschien nog meer. Ze heeft het gevoel niet langer aangesloten te zijn bij de danswereld die ze zelf hielp opbouwen. Dat doet pijn. 

‘Ik ben jarenlang bang voor water geweest’

Veel wil ze er niet over kwijt, maar het is de keerzijde van het succes, vertelt ze. Als mijn ogen voor een tweede keer vallen op een melancholische prent van kunstenares Krin Rinsema boven de eettafel, en ik haar daar naar vraag, raakt Grietine geëmotioneerd. “Dat meisje in dat zwarte badpakje ben ik,” zegt ze zacht. “Het meisje staat daar in het water. Dat is best gek, want ik ben jarenlang bang voor water geweest. Ik was zeven jaar toen mijn broertje Wiebe verdronk. Hij was negen, en ik heb het heel bewust beleefd. Ik zie de beelden nog voor me dat hij bij ons thuis opgebaard lag. Het raakt me nu weer. Juist nu ik in een lastige periode zit en mijn leven opnieuw vorm moet geven, komen die gevoelige herinneringen regelmatig boven.”

In een Italiaans zaaltje, bij de brandweer

We pakken de draad op na het WK ritmische gymnastiek in Rotterdam in 1973. Daarna vertrekt Grietine naar Italië. “Ik was 23 jaar, had al vijf jaar een Italiaanse vriend en ging met een ‘lelijke eend’ en een rode koffer als bagage een nieuw avontuur tegemoet. Hij was daar de eeuwige student, ik startte er al snel een dansschool, in een zaaltje bij de brandweer. En met succes. Voor ik het wist had ik elke dag een andere groep, in een ander dorp. Volwassenen en kinderen.”

In 1977 keert ze terug naar Nederland, maar wel met een nieuw idee: theater. Haar Italiaanse vriend had veel met theater te maken en dat heeft haar aangespoord tot het combineren van theater met dans. Haar vriend laat ze in Italië achter en ze zet een eigen koers uit. Eerst wil ze weer studeren. In 1980 haalt ze haar CIOS diploma en gaat aan deze opleiding les geven in dans. Aan voetballers, ijshockeyers, atleten. Ze doet het jarenlang om uiteindelijk in 2014 af te zwaaien. 

‘Ik had een bus gekocht, een tent en daar gingen we’

In de tussentijd geeft ze in de avonduren ook eigen danslessen. “In 1980 begon ik een eigen dansschool ‘Grietine, Dûns & Teater’. Vanuit die dansschool is op mijn verzoek een aantal danseressen meegegaan naar het buitenland. Ik had een bus gekocht, een tent en daar gingen we. Ik vroeg me nooit af waarom ik zoiets wilde, ik deed het gewoon. Het voelde goed. We speelden op straat en gingen met de pet rond. Een fantastisch avontuur was dat.” De groep ging steeds professioneler werken en creëerde op een gegeven moment landelijke voorstellingen, en vanuit dat initiatief is in 1984 Dansgroep Duende ontstaan. “We speelden door heel Nederland en later ook in Tsjechië, Frankrijk, Griekenland, Spanje, Portugal.”

Psychisch uitgeput

Naast dit alles richt ze in 2002 een MBO opleiding voor dans op, runt een talentenopleiding en doet zo her en der eigen producties. “Een workaholic dus. Maar acht jaar geleden voelde ik me geestelijk niet sterk meer. Mijn lijf wilde nog wel, maar psychisch was ik uitgeput. Ik ben toen meer dan een jaar thuis gebleven. Met medicatie en gesprekken kwam ik er weer bovenop. Maar ik werd nooit meer de oude. Voor die periode had ik nooit een grens. Alles kon, ik ging door en door. Ik wilde zo graag die danswereld goed van de grond krijgen. Verbindingen leggen, aan de professionaliteit ervan bouwen. Maar ik heb me er uiteindelijk toch alleen in gevoeld.”

‘Als je de passie niet voelt, wordt het niets’

“Moderne dans staat best nog ver bij mensen vandaan. Ik heb jarenlang aan die toegankelijkheid gewerkt, maar het is me niet mee gevallen. Dans is bewegen en bewegen is beleven. Van binnenuit. Dat wil ik laten zien. Je kunt technisch nog zo’n begaafd danser zijn, als je de passie niet voelt, wordt het niets. Of je nu amateur of prof bent. Het mag geen kunstje zijn. Die zeggenschap, doorvoelen wat je wilt laten zien en dat ook láten zien… daar gaat het om. Je moet niet alleen mooi willen bewegen, je moet het vanuit je kloten doen.” 

Ondertussen is Grietine gaan staan en doet bewegingen vol overgave voor. “Ik ben een perfectionist wat dat betreft. In alles trouwens. Daarom heb ik geen relatie. Ik heb er ook geen tijd voor, ben altijd met mijn werk bezig. Mijn werk is mijn passie. En de kinderen die ik les gaf, die gaan me ook enorm aan het hart.”

Niet ‘niksnutten’

Nu zoekt ze naar een nieuwe invulling van haar dagelijkse leven. “Ik ga op reis, ik lees boeken, ga naar musea en drink thee met vriendinnen. Maar ik wil niet ‘niksnutten’ want zo voelt het al snel voor mij. Dus ga ik ook weer lesgeven. Vanaf september start ik dansgroepen voor mensen boven de vijftig jaar. Zo’n anderhalf uur in de week, beginners en gevorderden.” 

“Ik wil anderen blijven inspireren. Ik heb veel gereisd en overal in de wereld opleidingen gedaan. Daar heb ik enorm van geleerd. Dat heeft me gevormd tot wie ik ben, dat is mijn identiteit geworden. Dat wil ik blijven uitdragen. Uitgaande van mijn eigen kracht.” 

Hoofdfoto:  Bertus Molenbuur

Dansfoto’s: Johan van der Klaauw

Deel dit artikel

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top